बी.ए. भाग२ / मराठी अभ्यासक्रमपञिका ४/ सञ ३/ माझी आई- नारायण सुर्वे

बी.ए. भाग२

मराठी अभ्यासक्रमपञिका ४

सञ ३

माझी आई-   नारायण सुर्वे.

विषय प्राध्यापक- प्रा. बी. के. पाटील.

  माझी आई-  कामगार वस्तीतील  आईचे रेखाटन.

          अनेक कवीनी आई या विषयावर कविता केल्या आहेत. तसे पाहाता सुर्वे याला अपवाद नाहीत काव्यगंध या कवितासंग्रहात त्यांच्या माझी आई या कवितेचा समावेश आहे अर्थात आई या विषयावरची ही फार वेगळी कविता आहे.

      याचे कारण म्हणजे ही कामगार जगतातील आई आहे.सुर्वे यांच्या सर्वच कवितामध्ये कामगार जगाचे प्रतिबिंब पडले आहे  

       सुर्वे म्हणतात, जेव्हा तारे विझू लागतात, उंच भोंगे वाजू लागतात तेव्हाकामगारांच्या दींड्या रोजच भोंग्याच्या दिशेने वळतात. आईही झपझप पावले टाकत,मुलाकडे सतत मागे वळून बघत जात असते. जाताना ममतेने सांगे "कुणाशु भांडत बसू नका" आणि दोन पैसेही मुलांच्या हातात ठेवत असे.

        दसर्‍यात खंडेनवमीला ती मुलांना घेऊन कारखान्यात जात असे.कारखान्यातील आरास बघण्यासाठी कवी जात असे

"किती मज्जा म्हणून सांगू

  शब्दसाठे झालेत पंगू"

     यावेळी कवी फुग्यांचे पतंग झोकून कवी पक्षीच होत असे

        पण एक दिवस काही घडले.आईला गाडीतून आणले .तिचे डोळे उघडे होते व तोंडातून रक्त भळभळत होते.तिच्याबरोबर तिची जोडीवाली साळू होती तिने मुलांना जवळ घेतले मुले मिटीमिटी बघत होती 

       कामगार जगतातील भावंडांच्या वियोगाने झालेली कमालीची निराधार अवस्था त्यातून येणारे कलंदरपण याचे सुर्वे यांनी प्रत्ययकारी शैलीत चिञण केले आहे. 

        ही कविता म्हणजे एका अनुभवाचे कथन आहे. कवितेत सुरुवातीपासून शेवटपर्यंत कष्टकरी जीवनातील वेदना, आईचे वात्सल्य, तिच्या मृत्युचे कारुण्य हे परस्पर संवादभाव संघटित केले आहे. कायम लक्ष्यात राहावी. मनाला चटका लावून जावी अशी सुर्वे यांची ही कविता.